حجت‌الاسلام علی شفیعی در گفتگو با مرکز خبر حوزه، با تشریح فعالیت‌های پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی حوزه علمیه قم اظهار داشت: در چند دهه اخیر مباحثی در عرصه قانون‌گذاری و پیدایش دانش‌های جدید مانند فلسفه علوم باعث شده بود تا بدنه حوزه در برخی موارد با برخی چالش‌ها مواجه شود و سؤالاتی به وجود آید که در راستای رفع این دغدغه‌ها فعالیت پژوهشکده‌‌هایی در این عرصه به شدت احساس می‌شود.

وی افزود: در راستای رفع این دغدغه‌ها پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از سال 74 با تشکیل سه گروه اصلی فلسفه فقه و حقوق اسلامی، دانش‌های وابسته به فقه و مسایل فقهی و حقوقی کار خود را آغاز و در طول زمان و بر حسب نیاز این گروه‌ها، دارای زیرگروه‌هایی شدند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در تشریح فعالیت‌ این گروه‌ها، گروه فلسفه فقه و حقوق را مورد توجه قرار داد و گفت: یکی از مأموریت‌ها و اهداف اصلی راه‌اندازی این گروه، پاسخگویی به چالش‌ها و پرسش‌های موجود در زمینه تبیین مبانی، قلمرو، ‌اهداف و تاریخ و روش‌های استنباط فقه و حقوق اسلامی در جامعه می‌باشد که تاکنون اقدامات خوبی نیز انجام شده است.

وی با اشاره به قلمرو پژوهشی این گروه ابراز داشت: این بخش موظف شده است تا به فلسفه برخی از احکام به صورت برجسته بپردازد و اهداف دنیوی علم فقه را مورد بررسی قرار دهد، البته در این زمینه پژوهش‌هایی نیز همچون بررسی اهداف مجازات‌ها در جرائم جنسی انجام و پژوهش دیگری با عنوان درآمدی بر فلسفه احکام در مراحل پایانی می‌باشد.

حجت‌الاسلام شفیعی با بیان این مطلب که این گروه تاکنون بالغ بر 20 اثر منتشر کرده است یادآور شد: جایگاه قرآن در استنباط احکام، رابطه فقه و حقوق، فقه پژوهش قرآن، جایگاه عقل در استنباط احکام، گفتگوهای اخلاق در اجتهاد از جمله این آثار می‌باشد.

مدیر پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه با اشاره به فعالیت‌‌های گروه دانش‌های وابسته به فقه تصریح کرد: این گروه نیز بر اساس اهداف تعیین شده موظف شده است، آنچه را که در عرصه استنباط نیاز است با حفظ اصالت‌های حوزه مورد بازخوانی قرار دهد.

وی با تأکید بر این که این گروه باید با مهارت‌های موشکافانه مباحث اصولی را از جنبه صرفاً علمی به مباحث کاربردی سوق ‌دهد، ابراز داشت: در این گروه نیز تاکنون بالغ بر 20 اثر از جمله مبانی تاریخ و تحول اجتهاد، پیش‌فرض‌های فلسفی بر علم اصول، قائده عدالت و گفتگوهای اصول فقه حکومتی مورد بررسی قرار گرفته و آثاری چون نظریه‌پردازی در فقه اصول با مشارکت صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه در حال انجام است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در خصوص فعالیت‌های گروه مسائل فقهی و حقوقی نیز گفت: ارائه راه‌حل‌های فقهی و حقوقی هماهنگ و منسجم در زمینه موضوعات جدید به ویژه فراروی نظام جمهوری اسلامی از جمله اهداف این گروه است.

وی تدوین فقه غنی شیعی به شیوه‌های نوین مورد نیاز روز و بررسی و تدوین چالش‌های حقوقی فراروی حوزه و ترفیع آن را از دیگر وظایف این گروه برشمرد.

حجت‌الاسلام شفیعی این گروه را پرکارترین گروه پژوهشکده دانست و ادامه داد: در این گروه نیز تاکنون بالغ بر 50 اثر شامل بارورهای پزشکی از دیدگاه فقه و حقوق، رشد جمعیت، تعزیرات از دیدگاه فقه و حقوق و حقوق مالی زوجه منتشر شده است.

وی یادآور شد: پژوهشکده فقه و حقوق دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تاکنون حدود 100 اثر منتشر کرده است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود، برگزاری نشست‌ها و همایش‌ها را از دیگر برنامه‌های این پژوهشکده دانست و ابراز داشت: این پژوهشکده تاکنون بیش از 30 نشست مختلف در بخش‌های مختلف و با موضوعات گوناگون از جمله همایش‌ حجاب و مسئولیت و اختیارهای دولت اسلامی برگزار کرده است.

*با موازی‌کاری مواجه‌ایم

وی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به فعالیت نهادهای مشابه این پژوهشکده اظهار داشت: امروز ما در فضای جامعه مخصوصاً در قم با موازی‌کاری مواجه‌ایم، به طوری که برخی نهادها یا مؤسسات فعالیت‌های مشترکی انجام می‌دهند، اما به نظر می رسد قابل توجیه است؛ زیرا که بسیاری از علوم امروزه ما نو بوده و نیاز به بررسی دارد و لذا مراکز زیادی به تبیین آنها می‌پردازند.