آیت الله محسن فقیهی از اساتید حوزه درباره هجرت مبلغین و روحانیون گفت: مشهورترین آیه در مورد هجرت، آیه نفر است محتوای آیه این است که «از هر قوم، گروه و طائفه ای بیایند و در دین تفقه کنند و بعد از اینکه معارف دین را آموختند به محل و قوم خود برگردند و مردم را انذار کنند و امر به معروف و نهی از منکر نمایند».

وی افزود: بیان قرآن روشن است، یعنی کسی که وارد حوزه علمیه شد و دین و مکتب فقه جعفری(ع) را به خوبی آموخت، نباید در حوزه بماند، بلکه باید به شهر و دیار خود برگردد، این همان معنای هجرت است.

عضو جامعه مدرسین ابراز داشت: سابق در حوزه رسم بود کسی خانه مسکونی نمی خرید، منزلی را اجاره می کردند، بعد از اینکه به مقام علمی و معنوی در حوزه می رسیده اند، خانه های اجاره ای را تحویل می دادند و به شهر خود می رفتند. و نهایت امر اینکه در قم تجمع روحانی نبود، چون از اول هدف همین بود.

آیت الله فقیهی گفت: در حال حاضر با اوضاعِ متفاوت تری نسبت به گذشته مواجه هستیم و آن اینکه همه به دنبال اسکان در قم هستند.

داشتن تقوای عملی شاخصه های علمای گذشته

وی با بیان اینکه باید برای بهتر شدن مسئله هجرت برنامه ریزی مسنجم و قوی همراه با حمایت از سوی مدیریت حوزه و سایر نهادهای فرهنگی صورت گیرد، عنوان کرد: اخلاص، داشتن تقوای عملی و تعلیم و تعلم مهمترین شاخصه های علمای گذشته بود و به همین دلیل می توانستند اثرگذار باشند.

تقویت هجرت نیازمند حمایت بیشتر از مبلغین

آیت الله فقیهی بیان داشت: البته به گونه ای برنامه ریزی شود با حمایت های حوزه و مراجع، زمینه حضور روحانیون در مناطق و شهرها و روستا هم فراهم شود، تا مبلغین با خیال آسوده تری به فعالیت های تبلیغی بپردازند.

*نیازمند فرهنگ سازی هستیم

حجت الاسلام والمسلمین محمود رجبی از اعضای جامعه مدرسین حوزه نیز با بیان اینکه برای تأثیر­گذاری در جامعه نیازمند برنامه ریزی دقیق در عرصه آداب اجتماعی ­و فرهنگ سازی در این خصوص هستیم گفت: باید فرهنگ سازی در نوع ورود روحانیت به اجتماع صورت گیرد و طلابی که به حوزه می آیند از ابتدای طلبگی تا تحصیلات تکمیلی خود هدفشان این باشد که رسالت آنها تبلیغ دین است.

قائم مقام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی­(ره) بابیان اینکه اصل فرهنگ­سازی در نظام حوزوی تضعیف شده، گفت: بزرگان گذشته مانند حضرت آیت الله بروجردی(ره) از موقعیت اجتماعی که در میان حوزیان داشتند، نهایت استفاده را می بردند و بسیاری از طلاب توان­مند را به شهر و مناطق خود می فرستادند و آنها هم مشغول تبلیغ شده و کار هدایت جامعه را به عهده می گرفتند.

حمایت بزرگان حوزه از مبلغین

عضو جامعه مدرسین افزود:­ حتی در زمان این مرجع تقلید کسانی که در حد ­مرجعیت بودند ­به توصیه ایشان به شهرها می رفتند.

حجت الاسلام و المسلمین رجبی گفت: یکی از ­فعالیت­ هایی که می تواند ­در زمان فعلی اثر گذار باشد، اقدام مراجع به عنوان مهمترین پایگاه اجتماعی در میان حوزویان است، این بزگواران می­ توانند از­موقعیت خود برای هجرت طلاب و مبلغین توانمند و شاگردان برجسته، حتی برای دوره کوتاه مدت استفاده کنند.

قائم مقام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: اگر این برنامه عملیاتی شود، قطعا شهر و روستاها رونق دینی به خود می ­گیرند و بسیاری از مشکلاتی که الان در ابعاد مختلف اجتماعی و اخلاقی در جامعه وجود دارد و جوانان و خانوادها با آن سروکار دارند، به وجود نخواهد آمد.

ضرورت توجه بیشتر شورای عالی به مسئله هجرت

عضو جامعه مدرسین با­ تاکید­ بر­ اینکه تقویت احساس وظیفه دینی برای تبلیغ در روحانیت نیاز به برنامه ریزی دقیق از ناحیه مسؤلین حوزه مانند شورای عالی و جامعه مدرسین دارد، گفت: آنها به خوبی می توانند این نقش را انجام دهند و با ورود به این بحث، باعث شکوفایی در امر تبلیغ و هجرت شوند.

تقویت هجرت نیازمند توجه مرجعیت شیعه است

حجت الاسلام و المسلمین رجبی گفت: برای تقویت امر هجرت ضروری است مرجعیت شیعی از پایگاه اجتماعی­ خود استفاده ­کنند. اگر ­می­ خواهیم این برنامه اجرا شود، باید همه دستگاه­ ها وارد عمل شوند و فعالیت های هدفمند انجام دهند.

هجرت روحانیت خنثی کننده برنامه ضد دینی دشمن

استاد حوزه اظهار داشت: همین حضور روحانیت و مبلغین در شهر­ها و روستاها است که می­ تواند بسیاری از برنامه ریزی های و تحرکات دشمن را در حوزه فرهنگ خنثی­ کند.

نقش آفرینی فتوای بزرگ مرجعیت میرزای شیرازی

قائم مقام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)گفت: تاریخ نمونه های زیادی از این فعالیت ها را در خود ضبط کرده و یکی از آن موارد، نقش آفرینی فتوای بزرگ مرجع و عالم دینی، میرزای شیرازی نسبت به حرمت تنباکو است.

عضو جامعه مدرسین افزود: این فتوای تاریخی میرزا، توطئه دشمن را خنثی­ کرد و بعد از این فتوا دشمن اثرگذاری  مرجعیت و روحانیت را فهمید و از آن روز، هجمه علیه این پایگاه شروع شد تا بتواند انتقام آن فتوای معروف کارساز از حوزه و مرجعیت بگیرد.

هم قسم شدن دشمن برای تخریب روحانیت

وی افزود: دشمنان از­ گذشته های بسیار دور علیه انقلاب، نظام و روحانیت هم قسم شده اند و همین حضور و نقش آفرینی روحانیت باعث شداین گروه های معاند برای از بین بردن این نهاد، تصمیم به عملی­ کردن برنامه های خود بگیرند.

خطر روحانیون نما کمتر از دشمن نیست

قائم مقام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)گفت: علاوه دشمن، نباید از عامل مهم دیگر یعنی روحانی نماها گذشت؛ تجربه نشان داده در هر زمانی، دشمن نتوانست به اهداف خود برسد و برنامه های خود را به اجرا در بیاورد، این نوع گروه ها به کمک دشمن آمده و نقش آنها را ادامه داده اند.

وی با بیان اینکه از جمله دلایل تأثیر­گذاری علمای گذشته، حضور داشمندان و علمای برجسته در مسائل و موضوعات مختلف اخلاقی در حد مرجعیت است، ابراز داشت: علما تنها برای طلاب درس اخلاق نمی­ گفتند، بلکه برای توده مردم نیز بحث طرح می کردند.

توجه به معرفی الگوی اثر گذار در حوزه و جامعه

حجت الاسلام والمسلمین رجبی یکی از دلایل عدم اثر­گذاری و عدم موفقیت روحانیت در جامعه را معرفی نکردن الگوی اثر­گذار بر شمرد و عنوان کرد: حوزه باید برای معرفی الگوی مناسب، سرمایه­ گذاری بیشتری انجام دهد.

عضو جامعه مدرسین دلیل دیگر عدم تاثیرگذاری، رفتار نسنجیده و موضع­گیری های بعضی روحانیون و تغییر  فضای فرهنگ عمومی جامعه جهانی نسبت به ارزش ها و اعتقادها عنوان ­کرد و افزود: برای اینکه مانند علمای گذشته مؤثر باشیم، باید بیشتر تلاش کنیم.

ضرورت تقویت درس اخلاق در حوزه

حجت الاسلام و المسلمین رجبی یادآور شد: اگر حوزه در شرایط فعلی و در زمینه تبلیغ باید تأثیر­گذار ­باشد، مانند گذشته عمل کند، ابتدا  از خود شروع کند و به تقویت درس اخلاق علمای برجسته بپردازد.

ابراز تأسف خالی شدن علما از شهرها

آیت الله سید محمد غروی، عضو شورای عالی حوزه نیز با بیان اینکه زمان گذشته با زمان فعلی از لحاظ حضور عالم دینی قابل مقایسه­ نیست و مجتهدین­ و بزرگان زیادی در شهر ­و مرکز استان ها بودند،­گفت: این کمبود در­ حال حاضر خیلی محسوس بوده و حقیقتاً جای تأسف دارد که چرا وضع به این صورت در آمده است.

خالی شدن شهرها از مرجعیت

وی ابراز ­داشت: در­ گذشته در تهران عالمانی در حد مرجعیت حضور داشتند و بسیار هم تأثیرگذار بودند؛ اما این مسئله در حال حاضر کمتر به چشم می­ آید.

عضو جامعه مدرسین با بیان اینکه خالی شدن علمای تأثیر­گذار از شهرها به عوامل زیادی بستگی دارد، خواستار توجه بیشتر بزرگان حوزه و شورای عالی به این مسئله شد.

حوزه از همه ظرفیت­ برای تحقق هجرت بهره گیرد

آیت الله غروی افزود: باید برای هجرت طلاب و مبلغین توان­مند و تأثیر­گذار به شهرها برنامه ریزی دقیق داشته و حمایت جدی کرد و در عین حال، لازم است حوزه از همه ظرفیت­ها برای تحقق این امر بهره گیرد.

زمینه حضور طلاب قوی برای هجرت فراهم شود

وی­ گفت: باید طوری زمینه را فراهم­ کرد که مبغلین توان­مند و اساتیدی­ که شاگرد چندانی در حوزه ندارند، به شهرها هجرت­ کنند­ و حتی لازم است این دعوت از سوی مراجع تقلید­ صورت گیرد.

ضرورت حمایت مرجعیت از هجرت طلاب

عضو شورای عالی حوزه ابراز داشت: حضرت آیت الله بروجردی(ره) از شخصیت های تأثیر­گذار مانند مرحوم آیت الله خوانساری برای تبلیغ در بازار ­تهران دعوت می­ کردند و از این عالم می­ خواستند به آن مکان برود و به فعالیت بپردازد و مردم را ارشاد کند.

تبلیغ پویا نیازمند برنامه ریزی هدف مند

عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: اگر تبلیغ پویا می خواهیم، لازم است زیر ساخت های آن را هم به درستی فراهم­ نماییم و اگر غیر از این عمل کنیم، قطعا به نتیجه نخواهیم رسید.

طرح هجرت رونق دینی بیشتری پیدا کند

حجت الاسلام و المسلمین حمید ملکی، مدیر تخصصی تفسیر و کارشناس رادیو معارف نیز با بیان اینکه هجرت روحانیون و بزرگان حوزه در گذشته از مسایل مهم بوده، بیان داشت: در­ گذشته مراجع و بزرگان زیادی در شهرها و مناطق مختلف حضور داشتند، ولی در شرایط فعلی آن رونق سابق نیست.

مدیر­مدرسه علمیه معصومیه ابراز داشت: متأسفانه به خاطر­ مشغله­ هایی­ که برای روحانیت ایجاده شده، نتوانستیم آن مراتب ­عالیه­ گذشته را  ادامه دهیم.

وی افزود: حوزه و مسؤلین آن نقش مهمی در هجرت طلاب با سواد ­و تاثیر­گذار در شهرها دارند، این امر بدون حمایت ­و سیاست­گذاری حوزه ممکن نخواهد بود.

زمینه حضور مبلغین و بزرگان تأثیرگذار فراهم شود

مدیر مرکز تخصصی تفسیر گفت: اگر در امر تبلیغ و هجرت می­ خواهیم همانند­ گذشته موفق باشیم، باید شرائط و زمینه حضور مبلغین تأثیرگذار را در عرصه تبلیغ دین فراهم کنیم.