پژوهش‌های قرآنی ما، برای ارائه در عرصه بین‌المللی، به علت عدم آشنایی پژوهشگران ما با زبان‌های خارجی و باز هم، بیگانگی با آثار قرآن‌پژوهی در سطح بین‌المللی، با معضل مواجهند.
حجت‌الاسلام و المسلمین فتح‌الله نجارزادگان، استاد علوم قرآنی دانشگاه تهران و مفسر قرآن کریم، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، با بیان این که هیچ کس مستغنی از قرآن نیست، اظهار کرد: راهی جز قرآن برای مقصود بشر که به زبان قرآنی همان رسیدن به بهشت و نجات از دوزخ است، وجود ندارد و قرآن که مخاطبان گوناگونی دارد، برای رساندن این طیف گسترده از افراد به آن مقصود، شیوه‌های گوناگونی در بیان معارف و تفهیم تعالیم خود به کار گرفته است و در حالی که در جایی معارف خود را در قالب برهان عرضه می‌کند، همان را در جای دیگر در قالب تمثیل نیز بیان کرده است.
رسالت قرآن‌پژوهان در قبال گروه‌ها و اصناف مختلف مخاطبان قرآن
حجت‌الاسلام نجارزداگان با اشاره به رسالت قرآن پژوهان در این زمینه، بیان کرد: رسالت قرآن پژوه این است که از حجم انبوه مخاطبان قرآن غافل نشود و همه گروه‌ها و اصناف مخاطبان قرآن را در پژوهش‌های خود در نظر آورد و بکوشد در اوج فهم معارف خود از وحی به گونه‌ای کاربردی و عملیاتی فهم خود را در سطح همه مخاطبان قرآن گسترش دهد تا هر کس بتواند به نوبه خود از قرآن بهره بگیرد.
| باید به همان اندازه که دغدغه اجرائی و عملیاتی کردن معارف قرآن را داریم، دغدغه عملیاتی کردن آموزه‌های اهل بیت(ع) را نیز داشته باشیم تا بتوانیم به مقصد ملموس، محسوس و قابل فهمی که قرآن برای ما ترسیم می‌کند نائل شویم |
ضرورت تشکیل کارگروهی برای بررسی فنی وضعیت قرآن‌پژوهی و تعیین اولویت‌ها
عضو هیئت علمی دانشکده فقه و فلسفه پردیس قم دانشگاه تهران این امر را نیازمند برنامه‌ریزی در سطوح مختلف مدیریتی و ساختاری دانست و گفت: برای عملیاتی کردن این ایده و برنامه‌ریزی در این زمینه و اساساً برای تحول در قرآن‌پژوهی، ضروری است کارگروهی تشکیل شود و راهکارهای این امر را در سطح گسترده و به شکلی فنی مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند و اولویت‌های این عرصه را به صورت رده‌بندی شده، جهت اجرایی شدن در دستور کار قرار دهند.
امکان و راهکارهای عرضه بین‌المللی آثار قرآنی کشور
حجت‌الاسلام نجارزداگان در بخش دیگری از این گفت‌وگو در خصوص کیفیت پژوهش‌های قرآنی موجود و امکان و راهکارهای عرضه بین‌المللی آثار قرآنی کشور، عنوان کرد: آثار و پژوهش‌هایی که در ایران نوشته و انجام می‌شود، واقعاً قابل عرضه در سطح بین‌المللی هستند، اما دو مشکل وجود دارد که همیشه نیز وجود داشته است و آن این که معمولاً پژوهشگران ما به دلیل عدم آشنایی با زبان‌های خارجی، امکان بیان و ارائه پژوهش‌ها و یافته‌های خود در عرصه بین‌المللی را ندارند و باز به همین دلیل ناآشنایی با زبان‌های خارجی با کارها و آثاری که در عرصه قرآن‌پژوهی در سطح بین‌المللی صورت گرفته و به چاپ رسیده است، بیگانه‌اند.
این پژوهشگر قرآنی با اشاره به امکان‌ناپذیری رفع فوری این مانع، بیان کرد: با توجه به این که بسیاری از پژوهشگران ما فرصت زبان‌آموزی را ندارند و با توجه به موانع اقتصادی و دیگر موانع، در صورتی که ما دغدغه ورود پیدا کردن به سطح بین‌المللی را داشته باشیم، باید مجموعه‌ای تعریف شود که به ترجمه آثار برتری که چه در قالب کتاب و چه در قالب مقاله چاپ و منتشر می‌شود، اقدام کند و در این راه و برای همکاری با مؤسسات و مراکز علمی سایر کشورها و همچنین برای آشنایی با نیازهای موجود در هر کشور و فضای فرهنگی حاکم بر آن کشور، ارتباط رایزنی‌های فرهنگی جمهوری اسلامی با این مجموعه و همچنین با مراکز قرآن‌پژوهی و قرآن‌پژوهان می‌تواند راهگشا و کارساز باشد.
وی افزود: همچنین این مجموعه و به ویژه همکاری رایزنی‌های فرهنگی می‌تواند در رفع مشکل بعدی یعنی عدم آشنایی با مراکز و تولیدات پژوهشی خارجی، مؤثر باشند و با معرفی جدیدترین آثار قرآنی زمینه پیوستن پژوهشگران قرآنی داخلی به جریان بین‌المللی این پژوهش‌ها و جهت‌دهی به آن را فراهم کنند. هر چند در حال حاضر افرادی، به صورت شخصی، پیگیر بعضی از مباحث در بعضی از کشورها هستند، اما لازم است که این کار به صورت منظم و سازمان یافته صورت بگیرد، چرا که منظم بودن آن بسیار می‌تواند تحول آفرین و حرکت‌زا باشد.
حجت‌الاسلام نجارزداگان با اشاره به این که برخی از مؤسسات وارد شده به این عرصه نیز دغدغه‌های خاص خود را پیگیری می‌کنند، خاطرنشان کرد: متأسفانه مراکز و پژوهشگران ما همچون جزایری منفصل عمل می‌کنند و کار جمعی را نیاموخته‌ایم همچنان که در تعامل و عرضه کالاها و آثار خود مناسب عمل نمی‌کنیم، هر چند کارهایی که به زبان فارسی انجام می‌گیرد، به لحاظ محتوا کارهایی قوی است.
| متأسفانه مراکز و پژوهشگران ما همچون جزایری منفصل عمل می‌کنند و کار جمعی را نیاموخته‌ایم همچنان که در تعامل و عرضه کالاها و آثار خود مناسب عمل نمی‌کنیم؛ هرچند کارهایی که به زبان فارسی انجام می‌گیرد، به لحاظ محتوا کارهایی قوی است |
قرار دادن دانشجویان دکترا در روندی صحیح، با برنامه‌ریزی صحیح
این استاد دانشگاه تهران یکی از مسائل قابل توجه را شرایط دانشجویان دکترای علوم قرآن و حدیث دانست و اظهار کرد: می‌دانیم که بسیاری از کارها و نوآوری‌هایی که در رشته‌های گوناگون در سطح بین‌المللی صورت می‌گیرد، توسط دانشجویان دکترا و به راهنمایی اساتید انجام می‌شود و اگر ما می‌توانستیم با برنامه‌ریزی صحیح، این دانشجویان را در روندی صحیح قرار دهیم بسیاری از مشکلاتمان در حوزه پژوهش مرتفع می‌شد و بی‌شک می‌توانستیم شاهد تحولات خوبی باشیم.
پژوهش‌های قرآنی‌مان را با دیدگاه‌های اهل بیت(ع) اشراب کنیم
وی در پایان با بیان این که هر نوع پژوهش قرآنی که بدون صبغه اهل بیتی انجام شود، ابتر خواهد بود، اظهار کرد: ما باید حدیث ثقلین را جدی بگیریم و پژوهش‌های قرآنی‌مان را با دیدگاه‌های اهل بیت(ع) اشراب کنیم. همچنین باید درباره چگونگی این امر نیز بیندیشیم. زمانی ما به دنبال پژوهش نظری صرف هستیم اما زمانی نیز به دنبال مطالعه نابسامانی‌ها و نابهنجاری‌های جامعه و کشف و استخراج راهکارهای قرآنی برای ساماندهی آن و هنجارسازی هستیم.
این مفسر قرآن افزود: برای این که این ساماندهی انجام گیرد و هنجارهای مورد نظر برای یک جامعه اسلامی صورت ببندد، نمی‌توانیم فقط به قرآن اکتفا کنیم چرا که به نتیجه نمی‌رسیم و باید به همان اندازه که دغدغه اجرائی و عملیاتی کردن معارف قرآن را داریم، دغدغه عملیاتی کردن آموزه‌های اهل بیت(ع) را نیز داشته باشیم تا بتوانیم به مقصد ملموس، محسوس و قابل فهمی که قرآن برای ما ترسیم می‌کند نائل شویم و برای این منظور لازم است که به همان اندازه که دغدغه قرآن‌شناسی و قرآن‌پژوهی داریم، دغدغه عترت‌شناسی و عترت‌پژوهی نیز داشته باشیم.