آیت الله سید احمد خاتمی، ، در مراسم عزاداری که با حضور نماینده ولی فقیه در استان خراسان و در حسینیه امام رضا(ع) مشهد برگزار شد، با بیان این که در عرصه سبک زندگی 10 اصل به عنوان اصول اساسی وجود دارد، اظهارداشت: نخستین اصل، "رعایت حقوق متقابل در جامعه" است؛ اگر این اصل رعایت شود، دیگر انسانی مظلوم واقع نمی شود و البته جامعه اسلامی، نباید جامعه ای مظلوم باشد.

امام جمعه موقت تهران دومین اصل را «انصاف در برخوردهای اجتماعی» دانست و تصریح کرد: رساترین سخن و تفسیر از انصاف این است که، این اصل جلوه عدالت در زندگی اجتماعی است؛ اگر کسی بخواهد عدالت را در جامعه ببیند آن را در قالب انصاف می بیند ـ چیزی که متأسفانه در جامعه ما قدری کم است ـ این مسأله در دعواهای خانوادگی به خصوص دختر و پسر جوانی که تجربه کافی ندارند و وارد زندگی مشترک شده اند، مشهود است، یعنی پدر و مادر هر یک از زوجین گمان می کنند که فرزندان آن ها معصوم هستند، از این رو بدون توجه به ابعاد مسأله اختلاف زود قضاوت می کنند و این جلوه‌ای از بی انصافی است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم سه موضوع «جایگاه انصاف در ایجاد وحدت در جامعه»، «مبانی انصاف»، «لغزشگاه های انصاف» را از زیر مجموعه های اصل انصاف در برخوردهای اجتماعی معرفی کرد و توضیح داد: در خصوص جایگاه انصاف در ایجاد وحدت در جامعه زیباترین سخنان را حضرت علی(ع) در این زمینه ذکر کرده اند؛ به عنوان مثال در غرر الحکم فرموده اند «نظام الدين خصلتان : انصافك من نفسك و مواساه اخوانك» بدین مفهوم که ساماندهی امر دین را دو چیز تشکیل می دهد، نخست این که انسان نسبت به خودش انصاف داشته باشد و بخش دوم همراهی با برادران دینی در مشکلات معیشتی.

*حاکمیت انصاف در جامعه مانع دعوا و نزاع‌ها می شود

وی ادامه داد: در خصال نیز از مولای متقیان علی(ع) بیان شده است «آن کسی که با فقرا همراهی کند و با انصاف برخورد کند، مؤمن واقعی است» بنابراین اگر بخواهیم دعوا در جامعه نباشد، راهش حاکمیت انصاف در جامعه است، زیرا انصاف سبب اعتلاف و دوستی می شود و اگر در جامعه ای حاکم شود دلهای مردم آن جامعه به یکدیگر نزدیک می شود.

آیت الله خاتمی به تبیین زیربنای انصاف پرداخت و با بیان این که «حق مداری» و « این که انسان خودش را در جایگاه طرف مقابل قرار دهد» از زیر مجموعه های مسأله حق مداری است، اظهار داشت: آدمی اگر می خواهد با او با احترام برخورد شود باید با احترام برخورد کند، به عنوان مثال آن فرد پشت میز نشین اداری اگر می خواهد در مراجعاتش به سایر ادارات با او دوستانه برخورد شود باید با مراجعان با روی گشاده و انصاف برخورد نماید

وی افزود: در کتاب امالی شیخ صدوق در صفحه 27 بیان شده که رسول گرامی اسلام در این خصوص می فرمایند «اعدل الناس من رضی للناس ما یرضی لنفسه و کره لهم ما یکره لنفسه».

امام جمعه موقت تهران با اشاره به این که در قرآن کریم دو مرتبه عبارت «و تواصو بالحق» ذکر شده است، گفت: قرآن کریم با استفاده از این عبارت همگان را به رعایت حق سفارش می کند، یعنی گفتار، رفتار و عمل به حق موجب حق مدار شدن فضای جامعه می شود، یا به عبارت دیگر گفتمان جامعه به گفتمان حق تبدیل می شود.