در قرون گذشته بر قبر ائمه(ع)در بقیع و نیز برخی از قبور دیگر در این قبرستان، گنبد و بارگاه ساخته شده بود. این بناها با سلطه وهابیت و خاندان سعود بر عربستان در سال 1304 هجری شمسی به ویرانه تبدیل گردید. به مناسبت سالروز تخریب قبور ائمه بقیع حجت الاسلام «امیر علی حسنلو» استاد حوزه و مدیرگروه تاریخ وسیره مرکز مطالعات وپاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه با این خبرگزاری گفتگویی داشته است که در ادامه می خوانید:

در مورد قبرستان بقیع قبل از تخریب و تاریخچه آن توضیح بفرمایید؟

بقیع مشهورترین و مقدس ترین قبرستان مسلمانان در شهر مدینه است که همواره مورد توجه خاص رسول الله (ص) بود. بسیاری از صحابه و یاران رسول خدا در آن دفن شدند؛ حضرت بارها به زیارت بقیع می پرداخت و تاکید و توصیه به زیارت آن می نمود. روایات زیادی در باب فضیلت قبرستان بقیع نقل شده و این قبرستان همواره مورد توجه و احترام مسلمانان بوده است. پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) به زیارت مدفونان این قبرستان می رفتند و استحباب زیارت این قبرستان مورد تاکید علمای شیعه قرار گرفته است.

در قرون گذشته بر قبر ائمه(ع)در بقیع و نیز برخی از قبور دیگر در این قبرستان، گنبد و بارگاه ساخته شده بود. این بناها با سلطه وهابیت و خاندان سعود بر عربستان به ویرانه تبدیل گردید. این تخریب ها با اعتراضات وسیع مسلمانان و مراجع وعلمای شیعه و اهل سنت و برخی از دولت های اسلامی مواجه شد. اما وهابیتی که از جهالت و تکفیر برخاسته بود در دامن استعمار جنایاتی تمدنی زیادی مرتکب شد که نمونه اش تخریب بقیع و عتبات مقدس بود.

مبانی پیدایش وهابیت تکفیری از کجا نشات گرفته است؟

بی تردید پدیده تکفیر ریشه در بنیانهای فکری جاهلی است که به اندیشه های اسلامی راه یافته و نهادینه شده است؛ پس از نهادینه شدن در این اندازه مورد حمایت قرار گرفته و تبدیل به جریانی گردیده است که بعنوان قرائتی از دین اسلام و فرقه ای درآمده است؛ بی گمان بسترهای اصلی تکفیر به این آسیب بزرگ بر می گردد که بین قرآن و عترت فاصله افتاده باشد.

آنگاه که صدای «حسبنا کتاب الله» در بین صحابه ریشه دواند و خانه وحی مورد بی حرمتی شد این جریان جوانه زد و به تدریج پرده ای ضخیم و خشن بین باب علم نبی انداختد و دیدگاه برخاسته از وحی پیامبر(ص) که از زبان خداوند مزد رسالت را مودت اهل بیت قرار داد بود و مصداق اهل بیت را روشن کرده بود به فراموشی سپرده شد.

این ها زمینه ی پیدایش تکفیر در طول تاریخ است که بعداها پشتوانه دینی فراگیر نیز یافت. نهادینه شدن تکفیر پس از بنیان فکری در دوره خلافت سه خلیفه نیز علتهای دیگری دارد که به بازبینی آنها در تاریخ باید پرداخت.

قرآن کریم در فرهنگ سازی روش های بسیار موشکافانه و تامل برانگیز دارد؛ یکی از این روشها نفی جهالت و دعوت به علم و آگاهی است؛ بستری که قرآن برای غلبه توحید بر شرک هموار می کند اینگونه است. از اینرو شکی نیست که عدم توجه مسلمانان به آموزه های قرآن خود نشانه جهالت و ریشه همه بدبختی های مسلمین و عامل اصلی همه دشمنی ها و تفرقه ها و نسبتهای ناروای فرق اسلامی به یکدیگر دیگر از ریشه جهل و بی خبری آنان است.

از جمله شخصیت هایی که در قبرستان بقیع مدفون شده اند را نام ببرید؟

از جمله مدفونان در بقیع می توان به بسیاری از صحابه از جمله اسعد بن زراره خزرجی یکی از انصار و عثمان بن مظعون از مهاجرین در این قبرستان مدفون اند. . و مهمتر از همه به چهار امام شیعیه (امام حسن(ع)، امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع)) و برخی همسران و دختران رسول خدا و عمویش عباس و صحابه پیامبر(ص) و نیز شخصیت های اسلامی و دانشمندان بزرگ از صحابه و تابعین در طول تاریخ اسلام اشاره کرد.

اهداف دشمنان از تخریب قبور ائمه چه بود؟ آیا ریشه های اعتقادی در آن دخیل بود؟

نابودی آثار رسالت و اصالتهای باقی مانده از دوران پیامبر (ص) و صحابه و تابعان به گونه ای که چیزی ملموس از آن زمان باقی نماند و همه این کارها را در پوشش "توحید" و مبارزه با "شرک" انجام می دهند. از این جهت کلیه قبور متعلق به صحابه و عترت پیامبر و تابعان و علما و شخصیت های اسلامی را نابود کرده و با خاک یکسان می کنند. و اگر از مسلمانان جهان نمی ترسیدند، قبر پیامبر را نیز ویران کرده بودند.

همچنین پایین آوردن مقام و موقعیت شخصیتهای الهی از پیامبران و اولیاء در حال حیات و ممات به عنوان این که آنان تنها بازگو کنندگان دستورات الهی بودند و رسالت آنها در این قسمت با مرگ آنان پایان یافته و تفاوت چندانی با امت خود ندارند.

پیامد این تخریب در جهان چه بازتابی داشته است؟

 این در اصل دو پی آمد بسیار ناگوار داشت اول اینکه آئین اسلام به صورت یک آئین خشن معرفی شد که هر نوع حرکت و تحولی، رنگ شرک و دوگانه پرستی به خود گرفت، به گونه ای که احترام آموزگاران الهی به صورت برگزاری یادواره شرک اعلام گردید. گوئی باید ارتباط بشر با گلهای سرسبد آفرینش قطع شود، و از اسلام جز کتاب (آنهم با تفسیر غلط سلفی ها)و احادیث (جعلی و اسرائیلیات کذائی) چیزی باقی نماند.

دوم ایجاد تفرقه در میان مسلمین، به گونه ای که جهان تسنن دچار تفرقه شد و جنگهای خونین به راه افتاد، بیشتر دانشمندان به جای دفاع از حملات مسیحیان و مادیها، صرف دفاع از شبهات محمد بن عبدالوهاب شد و اندیشمندان بزرگ مصر و عراق و شام و لبنان در این سه قرن پاسی از وقت خود را صرف نقد این مسلک نمودند.